[pomoc samochodowa] Oleje samochodowe
: 2010-03-22, 14:32
OLEJ SILNIKOWY
Konstrukcyjny element silnika, spełniający cały szereg funkcji, takich jak:
- zmniejszenie tarcia
- zmniejszenie zużycia silnika
- utrzymanie silnika w czystości
- ochrona przed korozją
- odprowadzenie ciepła
- doszczelnianie komory spalania
- inne
PODSTAWOWE WŁASNOŚCI OLEJÓW
Własność Charakterystyka:
- lepkość w 100°C - Odpowiada w przybliżeniu lepkości oleju w normalnych warunkach pracy silnika
- wskaźnik lepkości - Mówi o tym, jak zmienia się lepkość oleju wraz ze zmianami temperatury
- lepkość w ujemnych temperaturach - Mówi o warunkach startu zimowego silnika
- temperatura płynięcia - Temperatura, poniżej której olej ulega zestaleniu
- temperatura zapłonu - Miara zawartości lotnych składników w oleju
- odparowalność - Miara potencjalnych strat oleju przez odparowanie w czasie pracy silnika
- liczba zasadowa (TBN) - Określa zdolności myjące i neutralizujące oleju
Wyszczególnione wyżej własności są najczęściej stosowane do opisu charakterystyki jakościowej oleju. Przy ich pomocy można porównać oleje między sobą, określić zakres ich stosowania, a także skontrolować jakość oleju świeżego.
DOBÓR OLEJÓW SILNIKOWYCH
Jeżeli chcemy zastosować do silnika olej innego producenta (innej marki) to powinniśmy dobrać olej:
- o tej samej klasie lepkości
- o tej samej klasie jakościowej
W przypadku braku zaleceń wg ACEA/CCMC może być wystarczająca klasyfikacja wg API z tym jednak zastrzeżeniem, że klasyfikacja europejska jest ostrzejsza i w większym stopniu uwzględnia europejskie konstrukcje silników. Olej niższej klasy jakościowej można zastąpić olejem klasy np. SG/CD, ale nigdy odwrotnie. Nie jest również wskazane przechodzenie na stosowanie oleju lepszego o kilka klas np. z klasy SD na SG. Jeżeli mamy wątpliwości to najlepiej wybrać olej klasy lepkościowej SAE 15W/40 lub 10W/40. Są to optymalne klasy dla warunków klimatycznych w Polsce. Należy zwracać szczególną uwagę na informacje producenta olejów syntetycznych w zakresie mieszalności tych olejów z olejami mineralnymi. Jeżeli takiej informacji nie ma, nie należy mieszać olejów syntetycznych z mineralnymi.
KLASYFIKACJA JAKOŚCIOWA OLEJÓW SILNIKOWYCH
Według klasyfikacji API (Amerykański Instytut Naftowy) oleje dzieją się na dwie grupy: - oznaczone symbolem "S" przeznaczone dla silników z zapłonem iskrowym - oznaczona symbolem "C" przeznaczona dla silników z zapłonem samoczynnym (wysokoprężnych)
Grupa olejów silnikowych z zapłonem iskrowym obejmuje następujące kategorie:
1. Silniki benzynowe: SA, SB, SC., SD, SE, SF, SG, SH, SJ, SL. Najwyższą jakość mają oleje kategorii SJ i SL, które stosuje się w najnowocześniejszych i najbardziej obciążonych silników (bezpośredni wtrysk, turbodoładowane, wyposażone w katalizator).
Grupa olejów silnikowych z zapłonem samoczynnym obejmuje kategorie: 1. Silniki wysokoprężne: CA, CB, CC, CD, CDII, CE, CF, CF-4, CL. Najwyższą jakość mają oleje kategorii CF i CL, które przeznaczone są do najbardziej wysilonych mechanicznie i cieplnie (także z doładowaniem) wysokoobrotowych silników wysokoprężnych.
Grupa olejów silnikowych przeznaczonych zarówno do pojazdów z zapłonem iskrowym jak i samoczynnym (Oleje Uniweraslne). Oleje te oznacza się podwójnymi symbolami w układzie łamanym np: CF/SJ, API SG/CD, API SH/CD/EC, SAE 15W/40, API SG/CD.
KLASYFIKACJA LEPKOŚCIOWA WEDŁUG SAE (stowarzyszenie inżynierów samochodowych)
Oleje zimowe: 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W
Najniższą lepkość ma olej SAE 0W a najwyższą SAE 25W. Oleje posiadające w oznaczeniu literkę "W" (Winter - zima) znajdującą się przy cyfrze, są olejami zimowymi o niskiej temperaturze krzepnięcia przeznaczonymi do eksploatowania w okresie zimowym.
Oleje letnie: 20, 30, 40, 50, 60
Najniższą lepkość ma olej SAE 20 a najwyższą SAE 60. Oleje letnie w oznaczaniu nie posaidajš literki "W". W praktyce wszystkie obecnie produkowane oleje są wielosezonowe i ich oznaczenia składa się z dwóch członów np. 15W/40. Wówczas mówimy, że w niskich temperaturach olej zachowuje się jak SAE 15W, natomiast po rozgrzaniu silnika jak SAE 40. Oleje o pierwszym członie w oznaczeniu niższym niż 15W a więc 10W, 5W, 0W, przeznaczone są przede wszystkim dla warunków ostrej zimy, gdyż gwarantują łatwiejszy rozruch silnika (są rzadsze w niskich temperaturach) oraz szybszy dopływ oleju do wszystkich punktów smarowniczych.
KLASYFIKACJA EUROPEJSKA ACEA (CCMC)
W związku z tym, że warunki eksploatacji pojazdów europejskich są odmienne w porównaniu z amerykańskimi, opracowano klasyfikację ACEA (CCMC). Uwzględnia ona jedynie nowoczesne, o wysokiej jakości oleje silnikowe. Występują tu dwie grupy: G - oleje do silników czterosuwowych o zapłonie ZI D - oleje do silników wysokoprężnych o zapłonie ZS W grupie G rozróżnia się klasy: G1, G2, G3, G4, G5 W grupie D rozróżnia się klasy: PD1, PD2, D1, D2, D3, D4, D5 (Uwaga : im wyższa liczba tym wyższa klasa) Klasy PD1 i PD2 dotyczą silników samochodów osobowych o zapłonie samoczynnym. Natomiast klasy D1, D2, D3, D4, D5 dotyczą samochodów ciężarowych o zapłonie samoczynnym.
OLEJE ENERGOOSZCZĘDNE (klasyfikacja EC)
Energia wytwarzana przez silnik spalinowy w części jest zużywana na pokonanie oporów wewnętrznych. Opory te są bezpośrednio zależne od lepkości oleju. W związku z tym silniki smarowane olejami o większej lepkości zużywają nieco więcej paliwa niż silniki o smarowane olejami o mniejszej lepkości. Oszczędność paliwa może być rzędu kilku procent. Na początku lat 90 Amerykański Instytut Naftowy wprowadził klasyfikację - Energy Conserving. Rozróżnia się:
- EC I - oszczędność paliwa powyżej 1,5%
- EC II - oszczędność paliwa powyżej 2,7%
- EC III - oszczędność paliwa powyżej 3,9%
Klasyfikacja EC odnosi się do samochodów osobowych dostawczych o masie całkowitej do 3855 kg.
ACEA - Association des Constructeurs Européens d'Automobiles
Specyfikacja olejów silnikowych
Zakres temperatur (w stopniach Celsjusza)
Oznaczenie
poniżej zera powyżej zera
5W30 -30 +20
5W40 - 30 +35
5W50 - 30 +50
0W40 > - 50 <+ 60
10W30 - 25 +20
10W40 - 25 +35
10W50 - 25 <+ 50
15W30 - 20 +20
15W40 - 20 +35
15W50 - 20 <+ 50
20W40 - 15 +45
20W50 - 15 <+ 60
Konstrukcyjny element silnika, spełniający cały szereg funkcji, takich jak:
- zmniejszenie tarcia
- zmniejszenie zużycia silnika
- utrzymanie silnika w czystości
- ochrona przed korozją
- odprowadzenie ciepła
- doszczelnianie komory spalania
- inne
PODSTAWOWE WŁASNOŚCI OLEJÓW
Własność Charakterystyka:
- lepkość w 100°C - Odpowiada w przybliżeniu lepkości oleju w normalnych warunkach pracy silnika
- wskaźnik lepkości - Mówi o tym, jak zmienia się lepkość oleju wraz ze zmianami temperatury
- lepkość w ujemnych temperaturach - Mówi o warunkach startu zimowego silnika
- temperatura płynięcia - Temperatura, poniżej której olej ulega zestaleniu
- temperatura zapłonu - Miara zawartości lotnych składników w oleju
- odparowalność - Miara potencjalnych strat oleju przez odparowanie w czasie pracy silnika
- liczba zasadowa (TBN) - Określa zdolności myjące i neutralizujące oleju
Wyszczególnione wyżej własności są najczęściej stosowane do opisu charakterystyki jakościowej oleju. Przy ich pomocy można porównać oleje między sobą, określić zakres ich stosowania, a także skontrolować jakość oleju świeżego.
DOBÓR OLEJÓW SILNIKOWYCH
Jeżeli chcemy zastosować do silnika olej innego producenta (innej marki) to powinniśmy dobrać olej:
- o tej samej klasie lepkości
- o tej samej klasie jakościowej
W przypadku braku zaleceń wg ACEA/CCMC może być wystarczająca klasyfikacja wg API z tym jednak zastrzeżeniem, że klasyfikacja europejska jest ostrzejsza i w większym stopniu uwzględnia europejskie konstrukcje silników. Olej niższej klasy jakościowej można zastąpić olejem klasy np. SG/CD, ale nigdy odwrotnie. Nie jest również wskazane przechodzenie na stosowanie oleju lepszego o kilka klas np. z klasy SD na SG. Jeżeli mamy wątpliwości to najlepiej wybrać olej klasy lepkościowej SAE 15W/40 lub 10W/40. Są to optymalne klasy dla warunków klimatycznych w Polsce. Należy zwracać szczególną uwagę na informacje producenta olejów syntetycznych w zakresie mieszalności tych olejów z olejami mineralnymi. Jeżeli takiej informacji nie ma, nie należy mieszać olejów syntetycznych z mineralnymi.
KLASYFIKACJA JAKOŚCIOWA OLEJÓW SILNIKOWYCH
Według klasyfikacji API (Amerykański Instytut Naftowy) oleje dzieją się na dwie grupy: - oznaczone symbolem "S" przeznaczone dla silników z zapłonem iskrowym - oznaczona symbolem "C" przeznaczona dla silników z zapłonem samoczynnym (wysokoprężnych)
Grupa olejów silnikowych z zapłonem iskrowym obejmuje następujące kategorie:
1. Silniki benzynowe: SA, SB, SC., SD, SE, SF, SG, SH, SJ, SL. Najwyższą jakość mają oleje kategorii SJ i SL, które stosuje się w najnowocześniejszych i najbardziej obciążonych silników (bezpośredni wtrysk, turbodoładowane, wyposażone w katalizator).
Grupa olejów silnikowych z zapłonem samoczynnym obejmuje kategorie: 1. Silniki wysokoprężne: CA, CB, CC, CD, CDII, CE, CF, CF-4, CL. Najwyższą jakość mają oleje kategorii CF i CL, które przeznaczone są do najbardziej wysilonych mechanicznie i cieplnie (także z doładowaniem) wysokoobrotowych silników wysokoprężnych.
Grupa olejów silnikowych przeznaczonych zarówno do pojazdów z zapłonem iskrowym jak i samoczynnym (Oleje Uniweraslne). Oleje te oznacza się podwójnymi symbolami w układzie łamanym np: CF/SJ, API SG/CD, API SH/CD/EC, SAE 15W/40, API SG/CD.
KLASYFIKACJA LEPKOŚCIOWA WEDŁUG SAE (stowarzyszenie inżynierów samochodowych)
Oleje zimowe: 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W
Najniższą lepkość ma olej SAE 0W a najwyższą SAE 25W. Oleje posiadające w oznaczeniu literkę "W" (Winter - zima) znajdującą się przy cyfrze, są olejami zimowymi o niskiej temperaturze krzepnięcia przeznaczonymi do eksploatowania w okresie zimowym.
Oleje letnie: 20, 30, 40, 50, 60
Najniższą lepkość ma olej SAE 20 a najwyższą SAE 60. Oleje letnie w oznaczaniu nie posaidajš literki "W". W praktyce wszystkie obecnie produkowane oleje są wielosezonowe i ich oznaczenia składa się z dwóch członów np. 15W/40. Wówczas mówimy, że w niskich temperaturach olej zachowuje się jak SAE 15W, natomiast po rozgrzaniu silnika jak SAE 40. Oleje o pierwszym członie w oznaczeniu niższym niż 15W a więc 10W, 5W, 0W, przeznaczone są przede wszystkim dla warunków ostrej zimy, gdyż gwarantują łatwiejszy rozruch silnika (są rzadsze w niskich temperaturach) oraz szybszy dopływ oleju do wszystkich punktów smarowniczych.
KLASYFIKACJA EUROPEJSKA ACEA (CCMC)
W związku z tym, że warunki eksploatacji pojazdów europejskich są odmienne w porównaniu z amerykańskimi, opracowano klasyfikację ACEA (CCMC). Uwzględnia ona jedynie nowoczesne, o wysokiej jakości oleje silnikowe. Występują tu dwie grupy: G - oleje do silników czterosuwowych o zapłonie ZI D - oleje do silników wysokoprężnych o zapłonie ZS W grupie G rozróżnia się klasy: G1, G2, G3, G4, G5 W grupie D rozróżnia się klasy: PD1, PD2, D1, D2, D3, D4, D5 (Uwaga : im wyższa liczba tym wyższa klasa) Klasy PD1 i PD2 dotyczą silników samochodów osobowych o zapłonie samoczynnym. Natomiast klasy D1, D2, D3, D4, D5 dotyczą samochodów ciężarowych o zapłonie samoczynnym.
OLEJE ENERGOOSZCZĘDNE (klasyfikacja EC)
Energia wytwarzana przez silnik spalinowy w części jest zużywana na pokonanie oporów wewnętrznych. Opory te są bezpośrednio zależne od lepkości oleju. W związku z tym silniki smarowane olejami o większej lepkości zużywają nieco więcej paliwa niż silniki o smarowane olejami o mniejszej lepkości. Oszczędność paliwa może być rzędu kilku procent. Na początku lat 90 Amerykański Instytut Naftowy wprowadził klasyfikację - Energy Conserving. Rozróżnia się:
- EC I - oszczędność paliwa powyżej 1,5%
- EC II - oszczędność paliwa powyżej 2,7%
- EC III - oszczędność paliwa powyżej 3,9%
Klasyfikacja EC odnosi się do samochodów osobowych dostawczych o masie całkowitej do 3855 kg.
ACEA - Association des Constructeurs Européens d'Automobiles
Specyfikacja olejów silnikowych
Zakres temperatur (w stopniach Celsjusza)
Oznaczenie
poniżej zera powyżej zera
5W30 -30 +20
5W40 - 30 +35
5W50 - 30 +50
0W40 > - 50 <+ 60
10W30 - 25 +20
10W40 - 25 +35
10W50 - 25 <+ 50
15W30 - 20 +20
15W40 - 20 +35
15W50 - 20 <+ 50
20W40 - 15 +45
20W50 - 15 <+ 60